مولف اين کتاب را به ترغيب و تشويق برادرش، ابوالحسن محترم و به فرمان نواب شاهجهان بيگم والي بهوپال به تاريخ سوم شعبان سال ‎1298ق. تاليف نموده است. مولف در باب سبب تاليف کتاب آورده است:" زن به خلاف مرد در صد هزار يکي سخندان مي باشد و آن هم به سبب پرده نشيني در زاويه گمنامي پرده داري زنان در زمره اهل ايمان به جايي رسيد که لقب زنان، مستورات گرديد. پس جنان که آنها مدت العمر در تتق نشستندو در پرده پيوند زمين گشتند، همچنان اکثر کلام ايشان نيز در پرده عدم نهان و از حوادث زمان رايگان شد". مولف در تاليف اين اثر از ‎43 تذکره و نيز منابع ديگر بهره گرفته است.که در آن ميان بيش از همه از تذکره شمع انجمن، نگارستان، صبح گلشن، روز روشن و نيز جواهر العجايب فخري هروي، استفاده کرده است، پاره اي از منابع مولف از جمله تذکره پي زري، حيات الشعراي متين، جواهر زواهر و باغ ارم اکنون در ميان نيست. اين تذکره دربردارنده شرح احوال ‎82 تن از زنان شاعر به ترتيب الفباست، که با شرح حال ارزوي سمرقندي آغاز و با زندگينامه ياسمن بو پايان مي يابد، علاوه بر آن شرح احوال رابعه بلخيه و مستوره کردستانيه را نيز در خاتمه آورده است. مولف در تاليف اين تذکره، احوال شاعران را به تفصيل آورده اما گاه در زندگاني و اشعار کساني چون نورجهان بيگم به اختصار بسنده کرده است. سيک نگارش او در بيشتر موارد ساده و روان است. اما نثر او در برخي موارد، مصنوع و تکلف شده است. (سايت بياض) (Version notes)

بیشتر

صفحات فرد رکابه دارند (Version notes)

<کتاب "قراح در فرهنگ صراح" فرهنگي براي واژه‌هاي فارسي غير متعارف صراح مي باشد که با توجه به حرف اول و دوم کلمه تنظيم شده است.> (Version notes)

بياض: <کتابخانه دانشکده ادبيات دانشگاه تهران؛ کتابخانه مسجد اعظم> (Version notes)

صراح ترجمه الصحاج (شرح ضمایم)

<کتاب "قراح در فرهنگ صراح" فرهنگي براي واژه‌هاي فارسي غير متعارف صراح مي باشد که با توجه به حرف اول و دوم کلمه تنظيم شده است.ؤ (Version notes)

بياض: <کتابخانه مسجد اعظم> (Version notes)

ضميمه لطيفه (شرح ضمایم)

صراح اللغه (شرح ضمایم)

تکمله (شرح ضمایم)

نور الصباح في اغلاط الصحاح لمحمد سعدالله (شرح ضمایم)